Zelfs de ondraaglijke lichtheid van het koninklijk bestaan wordt uiteindelijk zwaar om te dragen voor koninklijke schouders. Een gemeenschap deelt en hanteert morele waarden gebaseerd op redelijke verwachtingen van iemands eerlijk gedrag. Het DNA in de bloedstroom van de Saksen-Coburgs heeft de laatste maanden meermaals het kookpunt bereikt. Van de strapatsen van Petit Prince Laurent en de charismatische stichting van Fabiola di Mora y Aragon tot boel met Delphine. Er is een opvolging van deuken in het koninklijke blazoen en de pensioengerechtigde leeftijdsgrens van onze monarch is al lang overschreden. Maar elk nadeel 'heb' zijn voordeel.

Een zevende koning op komst is een mooi bijbels getal om er mee te stoppen. Een republiek hoort bij een democratie zoals aardbeien en gras bij Wimbledon. Politieke macht is niet meer erfelijk zoals in de middeleeuwen, maar behoort toe aan de verkozenen des volks. Wetten moeten niet meer uitgevaardigd en ondertekend worden door de koning, maar door de uitvoerende macht. We hoeven zelfs geen president te kiezen, maar naar Zwitsers model kunnen we om de twee jaar een minister aanduiden die de protocollaire, presidentiële rol tijdelijk invult. Het koekoeksland is altijd spaarzaam geweest met centen maar gul met de democratische waarden.

Onze 'gestelde lichamen' zijn echter nog altijd niet toe aan een dergelijke democratische revolutie. Historische momenten vereisen nochtans historische daden en beslissingen. Dan maar van de nood een deugd maken. Deze troonafstand is een ideale gelegenheid om de koninklijke macht en invloed in te perken tot een zuivere protocollaire en ceremoniële functie. Het wordt al jaren gefluisterd in de coulissen van de Wetstraat, maar tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren.

De koudwatervrees van onze politici dat dit kunstmatig land, dat begon met een operette, zou eindigen met de Vlaamse Leeuw, is groter dan hun democratische reflex. De monarchie als glijmiddel misbruiken voor het vormen van regeringen is een alibi voor politieke onbekwaamheid en verdoken Belgisch nationalisme.
Voor diegenen die nog nood hebben aan een pseudomoreel gezag en de koekendozenromantiek van prinsjes en prinsesjes kan het Lakense gesubsidieerd volkstheater nog getolereerd worden, maar het blijft een kaakslag voor het intellect. Emotie is een slechte raadgever om een staatsvorm in stand te houden. Zelfs het Huis van Oranje heeft dit ondertussen al begrepen, in navolging van de Zweden, de Denen, de Noren, de Britten de Spanjaarden, enz., … ze hebben zich uit zelfbehoud neergelegd bij de rol van lintjesknipper.

De troonsafstand van Albert is ook een ideale gelegenheid om het gulle huishoudbudget van de Saksen-Coburgs aan een doorlichting te onderwerpen. Van de Civiele Lijst tot de dotatiecultuur. Er is niets oneerbaars aan om te werken voor de kost zoals de meeste koningskinderen doen in de andere Europese vorstenhuizen.

Prinses Astrid is bijvoorbeeld zeker niet veroordeeld tot de bedelstaf. Met de Habsburger Lorenz als echtgenoot, die jaarlijks een paar miljoen euro dividenden en bonussen opstrijkt als bankier bij de Zwitserse Gutzwiller Bank, blijft de schatkist van Stuyvenberg gespekt. Voor het enfant terrible van Laken zou het zelfs een bevrijding zijn. Prins Laurent kan zonder dotatie immers in volle vrijheid en met volle teugen genieten van het groene schnabbelcircuit, van Israël tot in Congo en Zimbabwe. Van een dotatie voor de prinses-troonopvolgster kan er nu nog geen sprake zijn. Ze geniet nog van de kinderbijslag van koning Filip. We worden wel het enige land ter wereld met twee koningen en twee koninginnen. Dat wordt een zwaar pensioenfonds. Als dit maar goed afloopt.
Maar wat baten kaars en bril … wedden dat onze politici op 21 juli met dichtgeknepen billen de Brabançonne zullen staan neuriën. Sommigen de Marseillaise.


Jean Marie Dedecker
(Knack.be 4 juli 2013)