Als de euforie wegebt, drijft de waarheid boven.

De FIFA-delegatie is naar huis. Het is nu met toegeknepen voetbalbillen afwachten op het definitieve oordeel van 24 wijzen die op 2 december het W.K. moeten toewijzen. De toezeggingen en beloftes van onze regering werden met een hoerasfeertje verpakt in een bidbook en beslist in de coulissen van de wetstraat. Wie een kritische vraag stelde werd als verzuurd omschreven door sportief journaille, genre Peter Vandenbrempt, die vreesde dat elke negatieve noot hun hoogmis van 2018 zou doen mislopen. De penaltystip is de navel van hun sportieve denkwereld. Ondertussen zijn er wat documenten opgedoken, zoals een nota van de Inspectie van Financiën aan de Ministerraad en een navenante nota van de Eerste Minister over het W.K. Voetbal 20/08/22 – Government Guarantees/Declaration. (Deze worden hier als bijlage toegevoegd). Maar vooraleer daar dieper op in te gaan, nog eerst een sfeerbeeld van de sportieve ommegang. Bij gebrek aan echte stadions werden de 5 FIFA bobo’s afgeleid naar het stadion van Tempo Overijse. Een veredeld patattenveld in vergelijking met Wembley (London), Camp Nou (Barcelona) of Luzhniki (Moskou), de pronkstukken van de concurrerende landen. Die stadions, daar gaat het eigenlijk om. Niemand heeft tot nog toe geantwoord op de vraag wie de investeringen in de zes Belgische voetbaltempels zal ophoesten. Volgens de nota van de eerste minister aan de ministerraad ( 20.4.2010-nota 2008 A0133004) worden de kosten daarvoor op 440 tot 880 miljoen geraamd. Een ruime marge zou je zeggen. Als je bedenkt dat de kostprijs voor het Antwerps justitiepaleis op 77 miljoen euro en het Gents Justitiepaleis op 49 miljoen euro geraamd werd en uiteindelijk respectievelijk 280 miljoen euro en 155 miljoen euro kostten, is schrijven met een vork geen nutteloze bezigheid. De verbouwing van het Wembleystadion in London kostte bijvoorbeeld een miljard euro. De realiteit overtreft de fictie. Club Brugge had een prachtig plan om met eigen middelen (door de verhuur van commerciële ruimtes onder de tribunes) een stadion te bouwen zonder subsidies. Door de kortzichtigheid van politici en belangengroepen, genre UNIZO & CO, werd het idee gekelderd. Een compromis om te delokaliseren naar het Chartreusegebied werd door de Vlaamse Commissie Ruimtelijk Ordening afgeschoten. Pikant detail: de belastingbetaler zal nu eventueel opdraaien voor de bouwkosten, geraamd op circa 140 miljoen euro. Minister-president Chris Peeters, de vroegere baas van UNIZO, heeft het dossier naar zich toegetrokken. Wat dit betekent, leert de ervaring; na 14 jaar bakkeleien en 100 miljoen euro studiekosten weet men nog altijd niet of er een bruggetje over of een tunneltje onder de Schelde komt. Wat we zelf doen, doen we beter. Op de Antwerpse petrochemie site waar de nieuwe voetbaltempel aan de Schelde moet komen is men nog niet aan een bodemattest toe en in Gent heeft men al voor de derde keer de eerste steen gelegd. De Arteveldestad heeft blijkbaar een financieringsprobleem. Geen wonder dat het gras groener is, en de druiven minder zuur zijn bij Tempo Overijse.

Fiscale FIFA-cadeau's onaanvaardbaar

Nu de Feel-good show wat geluwd is, sedert het vertrek van de inspecterende FIFA-kardinalen, komt de waarheid over de omvang van de FIFA-eisen stilaan bovendrijven. De nota van de Inspectie van Financiën aan de Ministerraad (KABFN/FIS/RV/GS 2010-1640) over het bidbook is een verhelderend document. De belastingvrijstelling voor de FIFA “ without limitations” is volgens de inspecteur van financiën van een zelden gezien niveau. Een korte bloemlezing. Het gaat over vrijstelling van douanerechten, btw en belasting op hotel en cateringactiviteiten, ticketverkoop, uitzend en marketingrechten enz. De Federale overheid moet die aan de FIFA terugstorten “op eenvoudig verzoek”. In guarantee n°3 gaat het over vrijstelling van personenbelasting, rechtspersonenbelasting en indirecte belastingen voor de FIFA en al haar commerciële affiliaties, contractors, T.V. zenders … en zelfs van het “ Local Organising Committee” dit zijn uiteraard de voetbalbonden van Nederland en België. Er wordt hard gelachen aan de Boechoutlaan. Wij citeren: “ De omvang van deze vrijstellingen komt neer op het vrijstellen van werkelijk alle activiteiten en inkomsten die, zowel direct als indirect, verbonden zijn aan de activiteiten die zullen plaatsgrijpen tijdens de Confederations Cup 2017 en de World Cup 2018.”

In tegenstelling tot wat het applaudisserende journaille en de supporterspolitici ons voorliegen is er daarvoor een wetswijziging nodig. Dit is niet alleen de conclusie van Axel Haelterman, hoogleraar belastingsrecht aan de K.U. Leuven, maar dat werd ook op de Ministerraad meegedeeld door de Inspectie van Financiën in haar rapport. Daarenboven kan het strijdig verklaard worden met de Europese regels inzake staatssteun. De Nederlanders hebben dit intussen al toegegeven.

Planbureau misrekent zich.

Geen kat die kan zeggen wat het W.K. ons zal opbrengen behalve prestige, zelfrespect, nationalisme en publiciteit op het wereldforum. Volgens het planbureau zijn de gevolgen op de publieke financiën globaal licht positief. Tot en met 2017 zou er een jaarlijkse kost zijn van 20 miljoen euro. In 2018 zou de netto-opbrengst tussen 150 miljoen en 161 miljoen euro zijn. Maar de Inspectie van Financiën merkt op dat het Planbureau geen rekening houdt met de fiscale vrijstellingen voor de FIFA. Voor 2018 rekent het planbureau op 218 tot 266 miljoen euro belastinginkomsten. Als die wegvallen, droogt de ‘winst’ helemaal op en komt 2018 net als de voorgaande jaren in het rood. Reken maar mee, 20 miljoen euro tot en met 2017, dat is 140 miljoen euro (zonder de FIFA voorwaarden), en in 2018 een mogelijk verlies tussen 68 en 105 miljoen euro, samen een totale aderlating voor de schatkist van minstens 228 tot 245 miljoen euro. Er zou alleen een blijvend effect zijn op de werkgelegenheid na de bouw van de nieuwe stadions. Elke econoom zwaait met andere rode en zwarte cijfers. Niettegenstaande Nederland wel reeds over enkele aangepaste stadions beschikt is hun Centraal Planbureau van mening dat er geen positieve budgettaire weerslag zal zijn.De krenten, die Hollanders, of zou hun planbureau al iets afweten van de ‘FIFA-fiscaliteit’?
Hoewel ik niet geloof dat voetbalpaus Sepp Blatter zal vallen voor de provinciale charmes van Tempo Overijse, maar eerder voor the church of football van Wembley of de gasdollars van Poetin, hoop ik dat we het W.K. mogen organiseren. Maar dan na een open publiek debat en een correcte kosten-batenanalyse. Supporters zijn slechte neutrale raadgevers.

Jean-Marie Dedecker.

Bijlagen:
20/04/2010 Nota aan de Ministerraad
22/04/2010 WK voetbal 2018-2022 (advies IF Financiën)

Belastingbetaler draait op voor vismijnverliezen

Vandaag vrijdag 27 augustus staat de vereffening van de Oostendse vismijn op de agenda van de gemeenteraad. Dat is een gevolg van een beslissing van de Europese Commissie, die oordeelde dat de vismijn onrechtmatige staatssteun genoot. Volgens Jean-Marie Dedecker bewijst het dossier dat hij het al jaren bij het rechte eind heeft, visserijschepen Yves Miroir nuanceert.

„De Europese Commissie heeft de Oostendse Vismijn veroordeeld tot het terugbetalen van alle onterechte overheidssteun aan de stad”, opent Jean-Marie Dedecker, die al jaren tekeergaat tegen wat hij het „wanbeleid” in de vismijn noemt. „Het Autonoom Gemeentebedrijf Vismijn Oostende (AGVO) dient 5.280.366 euro terug te betalen en dochterondernemingen nv Exploitatie Vismijn Oostende (EVO) en nv Pakhuizen respectievelijk 9.269.945 euro en 8.982.840 euro. Deze bedragen zijn dan nog exclusief terugvorderingsrente. Maar de vismijn kan die bedragen niet terugbetalen aan de stad en mag dan ook van geluk spreken dat de Europese Commissie ermee akkoord gaat dat de drie bedrijven enkel in vereffening worden gesteld. Dat betekent dat de Oostendse belastingbetaler moet opdraaien voor alle verliezen.”

„In het verleden liepen de verliezen al hoog op : 17.330.133 euro voor het AGVO, 3.631.718 euro voor de nv EVO en 475.000 euro voor nv Pakhuizen. Dat maakt samen 21.436.851 euro. Met de vereffening zullen er nog enkele miljoenen bijkomen”, verwacht Jean-Marie Dedecker. „Er moet nu worden uitgekeken wat nog te gelde kan worden gemaakt. Zeebrugge – dat de vismijn ondertussen heeft overgenomen – zal nog zo’n 565.000 euro betalen voor materiaal dat in de vismijn staat. Er staan nog leningen aan reders open voor een bedrag van 956.439 euro. Meer dan de helft daarvan is niet meer recupereerbaar. En dan zijn er nog diverse openstaande schulden. Vergeet niet dat de stad ook de vismijnsite met 50.000 m² aan gronden én de gebouwen heeft moeten verkopen aan het Vlaams Gewest. Het stadsbestuur heeft daarvoor 7.254.891 euro ontvangen, waarvan 3.500.000 euro in geld en 3.854.891 euro in overnames van leningen. In totaal schat ik de verliezen op 30 tot 35 miljoen euro. Dit is één ramp.”

Wanbeheer

„Hiermee is uitgekomen wat ik al jaren zeg”, meent Dedecker. „We zijn onze vismijn en 50.000 m² gronden kwijt, we verloren 21 miljoen euro en moeten nu nog opdraaien voor alle schulden. Op termijn kunnen er nog gerechtelijke vervolgingen bijkomen ook, maar dat zal nog even duren, want schepen Miroir vroeg nog bijkomende onderzoeksdaden. Het is nog niet bekend welk bedrag de stadskas nog zal moeten ophoesten om de putten te dempen. Voor AGVO alleen gaat het om 2 miljoen euro. Maar daar zullen wel nog enkele miljoenen bijkomen. Wellicht zullen ze weer een stuk grond verkopen om alles te kunnen betalen. Maar zo wordt de stad weer armer gemaakt. We kunnen hier echt spreken van wanbeheer en van diefstal van het geld van de belastingbetaler.”

Jean-Marie Dedecker is wel zeer te spreken over de plannen die de Zeebrugse Visveiling heeft voor Oostende. „Het is goed dat er een kleine vismijn behouden blijft en een cluster aan nevenactiviteiten komt, maar daar heeft de stad geen verdienste aan. Integendeel, de Oostendenaar betaalt het gelag en Zeebrugge wint eraan. De Vlaamse overheid heeft hen de vismijnsite voor een appel en een ei ter beschikking gesteld. Maar het is een zegen wat Zeebrugge er wil doen. En het is ook een zegen dat de vismijn niet meer in handen is van dit onbekwame stadsbestuur. Yves Miroir moet onmiddellijk aftreden wegens onbekwaamheid, maar ook de andere bestuurders van de vismijn – onder wie politici van alle andere partijen – mogen een mea culpa slaan. Ofwel hebben zij de ogen gesloten, ofwel zijn ze onbekwaam. Want alles gebeurde met hun medeweten. Denk maar aan de leningen bij de Kaupthing Bank om een boot te kopen met zeehondenjacht als specialiteit.”

Voor Jean-Marie Dedecker is het duidelijk : „Het stadsbestuur had de vismijn enkele jaren geleden al moeten privatiseren. Maar nee, ze hebben zelf privé willen spelen. En dat mag niet met staatssteun. Het klopt dat ik destijds op de gemeenteraad ingestemd heb met de plannen om de vismijn te runnen via een autonoom gemeentebedrijf, maar ik ben nooit akkoord gegaan met een uitbating op onwettige wijze, met subsidies en overheidssteun.”

(Bron: De Zeewacht)

Wie slaat de bal mis?

De civilisatie van een samenleving is af te lezen aan de mate van vernedering die mensen bij een hofceremonieel dienen te ondergaan. Toen ik het voetbalkruim der Lage Landen (Cruyff, Van Himst, Rijkaard & co) op 14 mei l.l. per fiets als bedelstudenten op audiëntie zag gaan bij voetbalpaus Sepp Blatter moest ik denken aan de bovengenoemde wijze woorden van de Engelse diplomaat Harold Nicolson. Onze sjotters overhandigden elk met de nederigheid van een misdienaar, net niet geknield, een bidbook, of liever een bedelboek aan Zijne Voetbalheiligheid. De schaamtegrens van de poldervoetbalbobo’s ligt boven en onder de Moerdijk blijkbaar ver onder de zeespiegel.

Vandaag komen enkele kardinalen van de FIFA-kerk naar het poldervolkje afgezakt om de kandidatuur voor het WK van 2018-2022 te peilen. Hostess van dienst is Justine Henin. Noblesse oblige. Wat de voetbalcurie komt controleren mag de belastingbetaler niet weten. De inhoud van het bidbook, dit zijn de voorwaarden voor de organisatie, is een groter geheim dan de Dode zeerollen. Toch past het enkele kritische vragen te stellen bij zoveel geheimdoenerij. De ervaring leert dat dit geen nutteloze oefening is. Tien jaar geleden hebben de Lage Landen het EK georganiseerd. Wat rest er bijvoorbeeld nog van Euro2000? Na de eerste ronde zaten de Rode Duivels al in de tribune en met de sportieve prestaties van “onze jongens” gaat het al een decennium lang van kwaad naar erger. Voetbal een feest! De opgesmukte voetbaltempels van toen zijn anno 2010 net geen ruïnes, van Brugge tot in Charleroi. Hoeveel moet de belastingbetaler nu ophoesten voor de nieuwe infrastructuur? Even rondkijken in de wereld is heel leerrijk. Zuid-Afrika investeerde 1,5 miljard euro – sommigen fluisteren 4 miljard – in de stadionbouw. Stadions met meer dan 40.000 supporters moeten twaalf tot vijftien keer per jaar uitverkocht zijn om rendabel te zijn. De Portugese eerste klasser Uniao Leiria bouwde voor het EK van 2004 een tempel van 30.000 zitjes en het verhuisde dit jaar omdat het de onderhoudskosten en het huurgeld niet meer kan betalen. Hallo Racing Genk, Gent & co. Op de Olympische accommodatie van Athene lopen meer konijnen rond dan sporters. Zullen wij een kosten-baten analyse maken?

De wegen voor het binnenhalen van de grote sportrituelen zijn ondoorgrondelijk. Ze staan tussen de regels te lezen op de zwarte pagina’s van het bidbook. Voor de Afrika-cup in 2010 gaf China de stadions kado aan het armlastige gastland Angola in ruil voor toegang tot de lucratieve bodemrijkdommen. Dit heet kolonisatie. Poetin komt niet per fiets, dat strookt niet met zijn macho-imago. De tsaar bouwt met de miljarden van Gazprom ijsstadions voor de Olympische winterspelen nabij Sochi2014 waar nooit een vlok sneeuw valt. Een voetbalstadion mag een roebeltje kosten. Russische oligarchen kennen Zwitserse bankkluizen en de Siciliaanse manier van handel drijven. Sepp ook. In de Lage Landen worden de stadions echter niet met oliedollars gebouwd maar met geld van de belastingbetaler.

Mogen we ook nog weten wat er aan de hand is met die BTW- en belastingvrijstelling? De winst van de FIFA in Zuid-Afrika bedroeg naar schatting 3,4 miljard euro. Enkel op de vuvuzela’s had de FIFA geen percentje. Een arme straatventer mocht buiten het stadion geen frisdrank of hotdog verkopen wegens de concurrentie met de officiële sponsors Coca-Cola en McDonalds. Mensen die hun huis voor supporters zonder onderdak wilden openstellen, waren verplicht 30 procent van hun inkomsten af te staan aan een boekingskantoor van de FIFA. Het strafrecht werd er aangepast om overtreders van “ambush marketing” (zoals de Bavaria-meisjes) in de cel te stoppen. Hallo bidbook!

De FIFA moet een duitje verdienen want het heeft hoge kosten. Een FIFA-bobo die een match moet controleren in pakweg Tadjikistan krijgt al vlug 1000 euro zakgeld per dag toegestopt. De winst moet zogezegd ook herverdeeld worden onder de 208 leden. De bobo’s moeten herverkozen worden in het Zwitsers sportvaticaan en een Afrikaanse hand is vlug gevuld met campagnegeld. Maar dat is een ander verhaal.

Mogen we weten of die belastingvrijstelling dan ook van toepassing is op de premies van de spelers? Het zit nu zo: op prijzengeld van sporters wordt er in doorsnee belasting betaald in het land waar de prestatie geleverd wordt. Als Justine een miljoentje wint op de US Open weet ze al vlug dat ze beter af is bij de fiscus van Uncle Sam. Sponsorgelden daarentegen worden belast in het land waar de sporter woont. Hostess Justine kan haar gastheren meteen entertainen over de fiscale wetten van het belastingvrije Monaco waar ze resideert. Ik heb nochtans alle begrip voor Justine. Belastingontwijking is in ons landje immers een daad van wettige zelfverdediging. Jammer genoeg rolt de bal niet voor iedereen gelijk. Toen premier Jean-Luc Dehaene in 1996 fiscale vrijstelling beloofde voor de premies van onze Olympische gemedailleerden in Atlanta, fulmineerde Yves Leterme als CVP-fractieleider in de Kamer tegen deze gunstmaatregel. Uiteindelijk moesten Fred Deburghgraeve en co nagenoeg 75% van hun zweetgeld aan de fiscus laten. Nochtans was dit bedrag (25.000 euro) nog niet eens het geld dat Messi en Ronaldo per dag op zak steken. De knieval van Leterme voor de graaicultuur van de almachtige bobo’s en de voetbalmiljonairs van de FIFA is omgekeerd evenredig met de kneuterigheid voor de eigen atleten. Het is vijf voor twaalf voor enige verduidelijking want de staatswaarborg voor de exorbitante eisen van de FIFA is door de regering reeds toegezegd.

Ik ben een fervent supporter voor de organisatie van een WK of zelfs Olympische Spelen. Ons landje mag met vlag en wimpel op de wereldkaart en het oranjegevoel mag ook de supporters onder de Moerdijk aansteken. Maar mogen we dan weten wat de kosten en de baten of de lasten en de lusten zijn van deze miljardenkermis? Worden onze media- handels- en belastingswetten tijdelijk opgeheven voor de Zwitserse kolonisator? Volgens mijn bescheiden mening zijn we een Westers land waar de regeringen niet gegijzeld worden en de bevolking recht heeft op openbaarheid van bestuur. Een onverlaat schreef ooit dat de voetbalsport veel te danken heeft aan Sepp Blatter. Zijn hoofd heeft model gestaan voor de Jambalaya. Dat is er ver over, maar de knieval van onze bobo’s en onze regering voor de voetbalpaus is nog een stap verder. De pausen waren de laatste vorsten in Europa die er slaven op nahielden. In 1796 is dit ook afgeschaft. Even naar Genève bellen.

Jean-Marie Dedecker

Parlementslid LDD