'Vlaanderen dreigt China
achterna te gaan, niet in economische performantie maar in pestgedrag,
reglementitis en controle-ijver', schrijft Jean-Marie Dedecker nu de discussie
over het rekeningrijden is gaan liggen.
De heisa afgelopen week over het
mogelijkse invoeren van een kilometerheffing op onze wegen heeft nog een andere
spijker onder onze wielen blootgelegd, namelijk de Orwelliaanse manier om
iedereen de financiële rekening te presenteren. Big Brother zou immers
meerijden op onze tolwegen. Een smarthone-applicatie om bij rekeningrijden te kijken waar
we rond tuffen op onze Vlaamse kasseien, en vooral om de hoogte van de factuur
te bepalen bij dit zondig gedrag, waren het jongste snufje om de werkende mens
te belasten bij zijn broodnodige verplaatsingen. Een stroomhalsband voor wie
daarbij de limiet van 70 km per uur zou overschrijden hoorde net niet bij dit
pakket, en gelukkig ook geen muilkorf. Bij gebrek aan draagvlak voor de
zoveelste aanslag op onze vrijheid ondergingen de staat en alle politieke
partijen de druk van de meerderheid, en de steekvlammen sloegen uit de pan van
de sociale media. Die korte opstoot van collectieve verontwaardiging leidde
vervolgens tot voortschrijdend inzicht bij onze tollenaars en onze regenten, en
we werden voorlopig van deze nieuwe leiband bevrijd. Rekeningrijden voorlopig terug naar af.
Big Brother komt niet meer voort uit
het gevaar voor een atoomoorlog zoals bij Georges Orwell, maar zal ontstaan uit
het huwelijk tussen Big Data en Big Moraal. De eerste voedt de uitvergroting
van de tweede. Vlaanderen dreigt nu China achterna te gaan, niet in economische
performantie maar in pestgedrag, reglementitis en controle-ijver. 'Bestudeer de
Sterke Natie' of 'Xue Xi Qiang Guo' is de Chinese smartphone-applicatie
waarmee de grote communistische roerganger Xi Jinping zijn onderdanen in de
gaten en aan de ketting houdt schrijft journalist Kristof Bohez van Het
Nieuwsblad in 'Xi ziet wat jij niet ziet: hoe China de eerste Big Brother-staat ter
wereld wordt'. Elke kameraad krijgt er een hoeveelheid punten
aan sociaal krediet. Wie braaf is krijgt lekkers, wie stout is de roe. Wie
bijvoorbeeld een oudje helpt bij de oversteek krijgt extra punten, maar wie
door het rode licht loopt krijgt in Shenzhen zijn gezicht stante pede op een
groot scherm geprojecteerd. Een middeleeuwse schandpaal in het Big
Data-tijdperk. De kansen om dan nog een banklening te krijgen of een
overheidsjob slinken bij iedere inbreuk. Een soort rijbewijs met sociale punten
op je GSM bepaalt je carrièrekansen en je sociale status.
Er hangen zo'n 170 miljoen
veiligheidscamera's in het Oude Keizerrijk van Mao, één per acht inwoners,
waarvan de meesten met gezichtsherkenning. De rode kameraden en de 90 miljoen
partijleden leven zo onder een microscoop van een bespiedende overheid. In
Xinjiang, de regio van de islamitische Oeigoeren, hangt er aan de voordeur een
QR-code die je via een app moet scannen bij het binnenkomen. Papa Xi
weet zo via de smartphone waar de moslims uithangen en kan ze zo oppakken om ze
naar zijn heropvoedingskampen te deporteren.
Niets is nog veilig voor Big Brother.
Al lijkt de Chinese achtervolgingswaanzin nog op Stasimethodes uit het
DDR-tijdperk, toch sijpelen die praktijken hier ook langzaam door. Via het
cameraoog op de laptop of de TV kunnen hackers in je huiskamer gluren. Als dat
de overheid maar niet op ideeën brengt. Nu al gaan we de deur uit, en passeren
we aan ettelijke ANPR-camera's. We worden gevolgd en belast door
trajectcontroles en à volonté geflitst vanop bruggen en zelfs vanuit het
struikgewas. Straks volgt nog de kilometerheffing en het rijbewijs met punten.
Irisscanning en gezichtsherkenning
criminaliseren de burger. Elke GSM of GPS is een potentiële enkelband, een
identiteitskaart met vingerafdrukken is een gegevensbank, en selfies en
Facebookpagina's zijn verklikkers.
Irisscanning en gezichtsherkenning
criminaliseren de burger. Elke GSM of GPS is een potentiële enkelband, een
identiteitskaart met vingerafdrukken is een gegevensbank, en selfies en
Facebookpagina's zijn verklikkers. Via slimme energiemeters weet men waar,
wanneer en hoeveel stroom iemand verbruikt en wenkt energieschaamte om de hoek
wegens zondig klimaatgedrag. Bancontact en visakaart vervangen het anonieme
cashgeld en verraden onze consumptiebehoeftes. Wie surft of shopt op het
internet wordt geregistreerd en gooit zijn privacy te grabbel bij overheden en
bedrijven als Facebook, Google, Twitter, Instagram & Co. Een team van
duizenden Amazon-werknemers luistert mee naar de opnames van alledaagse huiskamerconversaties die de spraakcomputer Alexa maakt via
zijn Echo-speakers en in de mobiele Alexa-app. IT beheerst ons leven
en het scherm is onze leidraad. Wanneer krijgen we een chip ingeplant?
Toch is er nog een sprankeltje hoop
in deze bange dagen. De dictatuur van het scherm leidt blijkbaar ook tot schermangst, schreef
de Nederlandse Kelli Van Der Waals in De Volkskrant. De digitale
kloof is aan het omslaan. De nerds van Silicon Valley die het digitale tijdperk
zowat uitgevonden hebben met hun computer en ICT-religie zijn nu panisch
geworden van de schermcultuur bij hun kinderen. Er was een tijd van vrees dat
niet iedereen gelijke kansen zou hebben voor toegang tot het internet. Maar net
zoals arme mensen vaker dikker zijn dan dunne, en net zoals arme mensen meer
roken dan rijke, zitten kinderen van lage inkomensgezinnen meer tijd voor het
scherm dan hun rijkere leeftijdsgenoten. In de VS is dit gemiddeld 8 uur per
dag voor de arme koters ten opzichte van 5,5 uur voor de rijke.
Net als calorieën zijn prikkels,
informatie en afleiding overvloedig aanwezig. De kunst is om er evenwichtig mee
om te gaan. Bill Gates van Microsoft gaf zijn kinderen een technologie-arme
opvoeding, en van Steve Jobs kregen zijn koters zelfs geen iPad. Een
topmedewerker van smoelenboek-baas Marc Zuckerberg is er van overtuigd
dat 'de duivel in onze telefoons leeft en onze kinderen kapotmaakt'.
De
uitvinders van de digitale maatschappij weten blijkbaar meer dan wij over de
gevaren en de onbeperkte controlemogelijkheden van een smartphone.
Volgens Chris Anderson, voormalig hoofdredacteur van Wired en notoir
Sillicon Valley-adept ligt schermgebruik dichter bij crack roken dan snoep eten
omdat het direct naar de genotscentra gaat van het zich ontwikkelende jeugdige
brein. De excentriekelingen in de Californische vallei hebben zelfs
speciale fora ontwikkeld om nanny's te verklikken die hun oppaskinderen aan een scherm zouden hebben blootgesteld.
De kinderoppas moet een geenschermenovereenkomst ondertekenen en brengt de
koters van de geprivilegieerde helikopterouders naar een technologiebewuste
privéschool.
Niet elke ouder heeft de middelen en
de tijd om de schermtijd van de kinderen te verruilen voor sport-, muziek of
ballettijd, maar als de schermen de hersenen opwarmen kunnen ze toch wat meer
tijd inruilen om een balletje te trappen dan te tokkelen op een tablet. De
uitvinders van de digitale maatschappij weten blijkbaar meer dan wij over de
gevaren en de onbeperkte controlemogelijkheden van een smartphone. Ze kennen de
gevaren van Big Brother, hun eigen monster van Frankenstein, beter dan wie ook.
Jean Marie Dedecker
Geen opmerkingen:
Een reactie posten