'De moord op Julie Van Espen
legt opnieuw de pijnpunten van een falende justitie bloot', schrijft Jean-Marie
Dedecker.
Met de regelmaat van een klok worden
we geconfronteerd met de wereldvreemdheid van justitie. Van het bevel tot
afbraak van een zwembad door een verzuurde klagende buur, tot een invalide man
die na 16 jaar procederen nog een toegekende schadevergoeding van 2,5 miljoen
euro misliep, omdat een verkeerde rechter zijn handtekening onder het vonnis
zette. Pas als de waanzin ons in ons diepste wezen raakt, zoals de gruwelijke
moord op een onschuldige jonge vrouw, die je dochter of zuster kan zijn, wordt
de collectieve verontwaardiging nog opgeschrikt.
Het blijft een carrousel van
verdriet, zoals het treurige lot van een 19-jarige
meisje uit Sint-Niklaas dat in december 2016 op straat gewelddadig aangerand
werd door serieverkrachter Fikri Azrih. Die was amper anderhalf jaar
tevoren gepakt en veroordeeld voor dezelfde misdaad op een ander willekeurig
slachtoffer. Hij was voorwaardelijk vrij. Het meisje werd getekend voor het
leven.
Pijnpunten van een falende justitie
Een verontwaardigde grootvader Achiel
V. stuurde me donderdag 9 mei een snijdende brief:
'De verontwaardiging is weer
groot toen Julie gisteren gevonden werd (...)De politieke stemmen gaan zich
weer roeren... Ik moest terug denken aan het jaar 1991, toen ik als vader van
een toen 12-jarige dochter een petitieactie startte naar aanleiding van een
aanranding in december 1991 in mijn streek (Lokeren). Dit was het twaalfde feit
van deze man. Ik verzamelde toen meer dan 150.000 handtekeningen. De lokale en
nationale pers kwamen me interviewen... ministers en parlementsleden stonden
bij wijze van spreken aan mijn voordeur. Er waren zelfs politici die mij aanmaanden
om niet bij de verkeerde politieke partij ondersteuning voor mijn petitie te
zoeken. Anderen waren teleurgesteld omdat hun naam niet in de krantenartikelen
werd vermeld. Ik werd uitgenodigd op talloze politieke eetfestijnen. Ik mocht
op de koffie bij familie De Clerck toen hun zoon in februari 1992 werd
ontvoerd. Stefaan De Clerck die Melchior Wathelet als Minister van Justitie zou
opvolgen was toen ook aanwezig...We zijn nu 28 jaar later...Wat is er
veranderd?'
De moord op Julie legt opnieuw de pijnpunten
van een falende justitie bloot. Paraplu's gaan weerom open en de
steekvlampolitiek wordt een uitslaande brand. De roep om meer middelen en de
klaagzang over onderfinanciering en onderbezetting zijn dan naar gewoonte de
vaste ingrediënten om de systeemfouten en de politieke verantwoordelijkheid te
verdoezelen. Als er een aanslag gebeurt moeten er meer middelen naar de
politie, of als er een kind sterft in het verkeer moet er meer geld vrijgemaakt
worden voor fietspaden... De vaste riedels van de schaamteloze
recuperatiemolen.
Wie naar de budgetten kijkt merkt dat
de begroting voor justitie nu véél hoger ligt dan in de horror-jaren van de
paarse regering-Verhofstadt. In 2003 ging 1.18 miljard euro naar justitie,
vorig jaar al 1.85 miljard. Een toename van 57% in 15 jaar. Dat dit niet
gezorgd heeft voor een daling van de straffeloosheid heeft meer te maken met
een beleidsvisie van het gerechtelijke apparaat dan met centen, al of niet
opgelegd door de directieven en omzendbrieven uit de Wetstraat. Voor rechts is
repressie zaligmakend en voor links staat niet het slachtoffer centraal, maar
wel de dader, die immers zélf als slachtoffer beschouwd wordt van onze
oneerlijke maatschappij.
Het hele systeem lijkt vandaag eerder
gericht op de herintegratie van criminelen in de maatschappij dan op het
beschermen van de samenleving. Onlangs nog, op 14 maart 2019 stemde de
voltallige Groen-ECOLO-fractie samen met de PS en PVDA-PTB om die reden tégen
een wetsvoorstel om de voorwaardelijke invrijheidsstelling te verstrengen voor
recidivisten.
Structuurfouten en gevangeniscapaciteit
Terwijl ondertussen allerhande
belangengroepen en opiniemakers van dit drama ook een aanklacht willen maken
rond feminisme, vrouwenrechten en seksuele agressie is deze misdaad volgens mij
vooral het gevolg van structuurfouten in justitie. Het gevolg van lage
maximumstraffen, van het laten lopen van gewelddadige criminelen in afwachting
van hun proces, het amper tot niet uitvoeren van straffen onder de drie jaar en
het bijna standaard vrijlaten van criminelen na één derde van hun straf. Wie
straffeloosheid zaait, oogst criminaliteit.
Het is
gevaarlijk om als politicus te beuken tegen de ivoren toren van de
magistratuur.
Het grote obstakel voor een strengere
aanpak van criminaliteit is uiteraard de gevangeniscapaciteit. Minder mensen in
de cel werd voor justitieminister Koen Geens een doel op zich. Ten tijde van de
Waalse cipierstakingen in mei en juni 2016, verklaarde hij de
gevangenispopulatie te doen dalen onder de magische grens van 10.000 tegen het
einde van de legislatuur. Ministeriële rondzendbrieven voor laksere
strafuitvoering waren het middel. Om het aantal bajesklanten te reduceren
besliste minister Koen Geens medio 2017 ook tot het systeem van 'verlengd
penitentiair verlof', waarbij gedetineerden alternerend een week 'verlof'
kregen.
Het was tijdens zo'n uitje (zijn 27ste al) dat de
geradicaliseerde moslimbekeerling Benjamin Herman twee agentes en een student
dood schoot in Luik. In Olen werd Christine L. gewurgd door Marco L.
en Ashley V.d.V., ook die laatste keerde niet terug naar de gevangenis toen ze
penitentiair verlof had gekregen.
Ook toen al wees Minister Koen Geens
elke politieke verantwoordelijkheid van de hand met de droge mededeling dat er
'geen fouten gemaakt waren'. Er volgde ditzelfde jaar nog een omzendbrief van
Geens: wie veroordeeld wordt tot zeven maanden moet slechts 1 maand brommen en
voor 3 jaar slechts 8 maanden, de termijn van voorhechtenis meegeteld. Sommige
criminelen komen zo al vrij op de dag van hun veroordeling. Zijn verkiezingsslogan 'Dankzij Geens wordt seksueel geweld strenger
aangepakt' haalde hij vorige week uit de ether, alsof er een
splinterbom in zijn gezicht was ontploft. Julie was niet op de verkeerde plek,
maar de dader wel.
Gelegaliseerd spijbelgedrag
Het is gevaarlijk om als politicus te
beuken tegen de ivoren toren van de magistratuur. Je wordt al vlug beschuldigd
van politieke recuperatie, populisme en een inbreuk op de scheiding der
machten. Dame Justitia heeft lange tenen, korte beentjes, heel lange armen en
vooral een selectieve blinddoek. Zwarte toga's zouden soms eens moeten
stilstaan bij het onderscheid tussen rechtsleer, gerechtigheid en
rechtvaardigheid. Eén rechter laten vonnissen in beroep in plaats van drie,
zoals Geens voorstelt, is gelegaliseerd spijbelgedrag en het feit dat de
Antwerpse balie nu plots de tijd vindt om een zestigtal dossiers ijlings te
behandelen is een schuldbekentenis. Het lijkt erop dat politiek en justitie
nooit de trekker overhalen, maar ze verzuimen wel het wapen achter slot en
grendel te houden.
Er zullen
altijd mannelijke roofdieren zijn, maar we moeten ze kooien.
De volkswoede zal nu weerom
gekanaliseerd en gedempt worden met stille marsen, de kaarsenprocessies van
onmacht. De steekvlampolitiek zal snel een waakvlam worden en uitdoven als een
kaars. Er zullen altijd mannelijke roofdieren zijn, maar we moeten ze kooien.
Ik hang tussen boosheid en
verslagenheid en troost me net als Achiel met de woorden die de
Nederlandse auteur Tommmy Wieringa voor Het Algemeen Dagblad neerschreef in het
gedicht 'Iemands dochter', na de moord op op de 25-jarige Anne Faber in Utrecht
in 2017:
'We zijn voorzichtig met onze
dochters. We fietsen met ze naar school, we roepen dat ze rechts van de weg
moeten blijven en niet zo moeten slingeren. We brengen hun vriendinnetjes
veilig thuis, zoals ook onze eigen dochters veilig thuisgebracht worden. We
hangen ze waarschuwingen om als sieraden - niet voor het boze oog maar voor
mannen, vooral mannen. In het leven van onze dochters is de gewelddaad vaak een
man. Wie dochters heeft, ziet de wereld plots uiteenvallen in slachtoffers en
daders.We zijn voorzichtig met onze
dochters. Maar ze groeien bij je vandaan,
net zolang tot ze je niet meer kunnen horen. Ze fietsen nu rond zonder jouw
stem in hun rug. Pas in hemelsnaam op, zeg je in de stilte van je gebeden, pas
in hemelsnaam op. Zij zijn allang blij dat ze van
onze zorgen zijn verlost. De waarschuwingen, de bezweringen, al die scenario's.
Ze willen vrij zijn en onbezorgd. Zo moeten ze door de wereld kunnen fietsen,
en schuilen voor de regen zonder dat iemand met duisternis in zijn hoofd ze
opwacht. We zijn voorzichtig met onze
dochters. Wees voorzichtig met onze dochters.'
.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten